Oʻzbekistonda bitta foydalanuvchiga beriladigan bank kartalari sonini bitta bankda 5 ta, barcha banklarda 20 ta, jumladan virtual va kobrend kartalari bilan cheklash rejalashtirilmoqda, deb xabar qildi Markaziy bank. Cheklovlar valyuta kartalariga tatbiq etilmaydi.
O‘zbekiston Markaziy banki har bir foydalanuvchiga beriladigan bank kartalari sonini cheklashni rejalashtirmoqda. Bu haqda Markaziy bank raisi o‘rinbosari Behzod Hamroyev 26-noyabr kuni jurnalistlar bilan uchrashuvda ma’lum qildi, deb xabar beradi Spot.
Uning so‘zlariga ko‘ra, O‘zbekistonda fuqarolarning bitta pasport uchun chiqarishi mumkin bo‘lgan bank kartalari soni hozircha qonun bilan tartibga solinmagan. Natijada, ba'zi mijozlar ixtiyorida 100 dan ortiq kartalar mavjud.
Markaziy bank raisi oʻrinbosari firibgarlar bunday kartalardan pul oʻgʻirlash sxemalarida foydalanishini taʼkidladi. Biroq, kartalar soni bo‘yicha taklif etilayotgan cheklov aynan nima degan savolga, u Markaziy bank “optimal yechim topish uchun ushbu masalani tahlil qilishni” rejalashtirayotganini aytdi.
Keyinroq Markaziy bankning aniqlik kiritishicha, bitta jismoniy shaxsga chiqarilgan kartalar sonini (PINFL uchun) bir bankda 5 tagacha va barcha banklarda 20 tagacha, shu jumladan virtual va kobrend kartalarigacha vaqtincha cheklash masalasi ko‘rib chiqilmoqda. Mazkur chora bank kartalari bilan shubhali (firibgarlik) operatsiyalarni amalga oshirishning oldini olishga hamda bank hisobvaraqlari va jismoniy shaxslarga tegishli kartalardan firibgarlik sxemalarida foydalanishni minimallashtirishga qaratilgan.
Biroq, bu talabni xorijiy valyutada ochilgan kartalarga tatbiq etish rejalashtirilmagan.
Markaziy bank maʼlumotlariga koʻra, hozirda bank kartalari egalarining qariyb 97 foizi (22 million kishi) 5 tagacha, 3 foizi (770 ming kishi) 5 tadan 20 tagacha kartaga ega va atigi 0,03 foizi yoki 7 ming nafari roʻyxatdan oʻtgan. 20 dan ortiq karta.
Jismoniy shaxslar nomiga katta miqdorda ochilgan kartochkalar tahlili davomida ushbu kartochkalarning bir qismidan (aksariyat hollarda egalariga xabar bermasdan) firibgarlik maqsadida foydalanish holatlari aniqlandi, deyiladi xabarda.
“Ko‘rib chiqilayotgan standartlar bank kartalaridan foydalangan holda to‘lovlarni amalga oshirishda aholi uchun noqulaylik tug‘dirmaydi va tijorat banklarining kartochkalarni chiqarish bo‘yicha faoliyatini tartibga solishga qaratilgan”, — deyiladi regulyatorda.
Markaziy bank bu boradagi vaziyatni muntazam kuzatib borishini maʼlum qildi. Bundan tashqari, ushbu standartlar to'liq tayyorlangach, ular jamoatchilik muhokamasiga qo'yiladi.
Regulyator maʼlumotlariga koʻra, 1-noyabr holatiga koʻra, Oʻzbekistonda 54,9 milliondan ortiq bank kartalari muomalada boʻlgan – Oʻzbekistonda har bir kishiga 1,5 kartochka yoki har bir mehnatga layoqatli kishiga 2,8 karta (2023 yilda 19,58 million mehnatga layoqatli aholi bor edi).
Taqqoslash uchun: Qozog‘istonda sentabr oyi oxirida to‘lov kartalari soni 80 million donaga yetdi – bir kishiga o‘rtacha 4 ta karta (aholi – 20,2 million kishi), Qirg‘izistonda ularning soni 8,55 million donani – 1,2 kartani tashkil qildi. odam.
Avval xabar qilinganidek, O‘zbekistonda 2025-yilning 1-noyabridan 1-apreliga qadar fuqarolar nomiga kreditlar berilib, so‘ngra p2p tranzaksiyalari orqali kartalardan pul mablag‘lari yechib olinadigan firibgarlik holatlarining oldini olish maqsadida onlayn-kreditlar berishda ayrim cheklovlar joriy etilgan edi.
Ushbu holatlarga qarshi kurashish uchun sovish davri, biometrik identifikatsiya va boshqa chora-tadbirlar joriy etilmoqda.
“Biz bank xizmatlarining raqamli bozorini (onlayn banking) haddan tashqari erkinlashtirdik”, — dedi Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov.
Tartibga soluvchi organ rahbarining qo‘shimcha qilishicha, vaqtinchalik tartib tugaganidan keyin ham onlayn kreditlar berish bo‘yicha cheklovlar saqlanib qoladi. Besh oy ichida Markaziy bank onlayn toʻlovlar va pul oʻtkazmalari asoslarini belgilovchi mexanizmlarni yakunlash va “sinovdan oʻtkazish”ni rejalashtirmoqda, deb yozadi nashr.
